San Agustin, een van de meest intrigerende oude vindplaatsen in Colombia, herbergt meer dan 500 monolieten, standbeelden, rotstekeningen en sarcofagen. Het gebied werd rond 3300 voor Christus gesticht, maar het was pas in de zesde eeuw tot de 14e eeuw na Christus dat de afstammelingen van deze eerste kolonisten de ceremoniële rotstekeningen en begraafplaatsen creëerden die in San Agustin werden gevonden. Helaas dwongen aanvallen op de regio door buitenstaanders de inwoners van deze stad hun land ergens tussen 1300 na Christus en 1400 na Christus te verlaten.
De pre-Inca-cultuur die in San Agustin woonde, is omgeven door mysterie. Niemand kent hun echte naam. Er is geen informatie over hun sociale of politieke structuur. Wetenschappers hebben op de site een type script gevonden, maar hebben het niet kunnen vertalen. Het meeste van wat bekend is over deze samenleving komt van de interpretatie van de gebeeldhouwde beelden en andere ruïnes.
De meeste stenen beelden in San Agustin zijn gemaakt tussen 100 na Christus en 1200 na Christus. Ze zijn uitgehouwen uit vulkanisch gesteente en variëren in hoogte van 20 centimeter tot zeven meter. Ze omvatten afbeeldingen van menselijke figuren, lachende en spottende monsters en dieren zoals slangen, vogels en jaguars. De meeste beelden hebben betrekking op begrafenisceremonies, de bovennatuurlijke wereld en de macht van de doden.
Een van de meest populaire beelden is The Double Self, een stenen beeld van een dubbel wezen waarbij de twee hoofden samensmelten om één frontale katachtige kop te vormen. Het symboliseert de magie van een sjamaan. Het beeldhouwwerk van de adelaar die de slang met zijn klauwen grijpt, vertegenwoordigt zowel de schepping als de politieke hiërarchie en macht. La Fuente de Lavapatas is een heilige fontein die wordt gebruikt in rituele baden en religieuze ceremonies. Het is de meest uitgebreide van de gravures. Het water voor de fontein stroomt door een doolhof van poelen en kanalen die in het gesteente van de beek zijn uitgehouwen. De gravures omvatten slangen, padden, schildpadden en leguanen, samen met menselijke vormen en gezichten.
Naast het bekijken van de indrukwekkende beelden en ander houtsnijwerk, zijn bezoekers ook welkom om enkele van de opgegraven en gereconstrueerde grafkamers in San Agustin te bekijken. Aardbevingen, erosie en menselijk ingrijpen hebben een deel van de inhoud van de graven verdrongen, maar wetenschappers hebben de megalithische stenen elementen en funeraire lay-outs bewaard met behulp van de originele bouwtechnieken.
Archeologen weten heel weinig over de steenhouwers van San Agustin. Door te bestuderen wat ze hebben achtergelaten, geloven ze echter dat deze mensen deskundige wiskundigen en ambachtslieden waren met een grote creativiteit en verbeeldingskracht. Meer mysteries zullen worden opgelost naarmate er meer opgravingen plaatsvinden.